Karaşar, Ankara iline bağlı Beypazarı ilçesinin bir mahallesidir ve Beypazarı ilçesinin kuzeyinde yer almaktadır. Ankara’ya 130 km, Beypazarı’na ise 30 km uzaklıktadır. Tarihi 1240 yıllarına dayanan Karaşar, orta Asya’dan göç ederek Anadolu’ya yerleşen Türkmen boylarından olan bir grup 1240’lı yıllarda geçici olarak Konya bölgesine yerleşmiş ve sonrasında İç Anadolu’nun batısında yer alan ve Karaşar olarak bilinen dağlık bölgeye beş grup olarak yerleşmişlerdir. Bu gruplar sırasıyla Nadar oğulları, Yakup oğulları, Söğüt oğulları, Kebiç oğulları ve Simit oğullarıdır. Bu yerleşim yerleri hala bu isimleri ile anılmaktadır. Bununla beraber, Orta Asya’da bulunan Uygur Türklerinin yaşadığı Sincan bölgesindeaynıadı taşıyanKaraşar isimli bir şehir vardır. Bu kelime, Uygur dilinde büyük, önder, şef ve lider anlamına karşı gelen Kara kelimesi ile şehir anlamına karşı gelen şar kelimelerinin birleşiminden (Karaşar) oluşmaktadır.
Karaşar’da türbesi bulunan Ali Efendi Baba’nın hakkında kesin bir bilgi yoktur. Ancak anonim bilgilere dayalı bir hikayesi vardır. BuhikayeCivelek Hasan Baba’nın babasının (Talipoğulların’dan Ali) yaşadığı yıllara yaklaşık yüz yıl öncesine uzanmaktadır. Coğrafik koşullarının zorluğu nedeniyle merkezle bağlantısı kolay olmayan Karaşar’a gelen seyyahlar, dervişler ve halk ozanları hem toplumsal iletişimi sağlar hem de güncel bilgileri yöre halkına aktarırlarmış. Bu şekilde gelen bu kişiler arasında Ali Efendi Baba olarak bilinen ve Karaşar’a yerleşen bu kişi yerleşik halk tarafından çok saygı görmeye başlamış. Ali Efendi Baba’nın bilinen ne bir mucizesi, ne de bir eseri mevcut değildir. Ali Efendi Baba Türbesi Karaşar Mahallesi Mezarlığı’nın yanıbaşında bulunmaktadır. Vefatının sonrasında halk tarafından mezarının bulunduğu alanın üzeri türbeye benzer bir şekilde basit bir şekilde kapatılmıştır. Zaman içinde yıpranan bu türbe ve çevresi yeniden düzenlenmiş ve halkın ziyaretine açılmıştır. Akabinde adak kurbanlarının kesildiği, fakir ve fukarayla paylaşıldığı bir yer haline dönüşmüştür.
Zaman içinde Civelek Hasan Baba bu türbenin bakımında gönüllü olmuş. Türbenin bakımı ve temizlik işlerini de üstlenmiş. Bu arada demir ticareti ile uğraşan Ziya Şişman Baba, kendisi ve diğer iş ortakları 1972 yılında türbeyi betonarmeden inşa ettirerek yöre halkının kullanımına sunmuşlardır. O açılışa ithafen Ali Efendi Baba’ya birde şiir yazmış, Civelek Hasan Baba**.
Ali Efendi Baba’nın türbesinin bahçesinde Karaşar’a hizmet etmiş kanaat önderlerinden sekiz kişinin kabri vardır*. Bu kişiler hakka yürüdükleri zaman yöre halkı Alevi geleneklerine göre meccare hizmetlerini dikkate alınarak türbenin bahçesine defin edilmişlerdir.
| Ali Efendi Baba Türbesinden bir görünüş (2021)
|
|||
| *Türbe bahçesine defnedilen kişiler:
1. Türbedar Civelek Hasan Baba 2. Emiroğlu Mehmet Baba 3. Ali Evren Baba |
4. Duran Çalışkan Baba
5. Ali Atılgan Baba 6. Halil Çomak Baba |
7. Ali Demirezen Baba
8. Ali Somuncu Baba |
|
| Ali Efendi Babayı sevenler
Töreninde hazır nazır olanlar Erenler darına her dem duranlar Mihman canlar bize sefa geldiniz. |
Her sabah seherde türbe açılır
Mümin olanlara koku saçılır Böyle bir havadan nasıl kaçılır Gelin kardeş gelin niyaz edelim |
|
Hakkın beratını almış destine Nazar kılmış yaranına dostuna Geçip oturmuş erenler postuna Mihman canlar bize sefa geldiniz. |
Ali Efendi Baba’da terkos içilir Tarikat ehli olan burada seçilir Erenler kokusu tatlı nasıl geçilir Gelin kardeş gelin niyaz edelim |
|
Gelin erenlere niyaz edelim Erenler yolunu böyle gidelim Gece gündüz dilde tesbih edelim Mihman canlar bize sefa geldiniz. |
Kabirler arasından geçer suyumuz Hünkar Hacıbektaş’a bağlı yolumuz Ali Efendi Baba’dır burada ulumuz Gelin kardeş gelin niyaz edelim. |
|
Karaşar’dır seyranımız yurdumuz Nazenindir erkanımız yurdumuz Kevser ırmağından dolar dolumuz Mihman canlar bize sefa geldiniz. |
Türbeye gitmeye kimler üşenir Derviş Hasantürab olmuş döşenir Kırk kemerini burada kuşanır Gelin kardeş gelin niyaz edelim. |
|
Derviş Hasan niyaz eder sizlere Hakkın kelamından söyler sözleri Dosttan gayrısını görmez gözleri Mihman canlar bize sefa geldiniz.
|
** Yazan Civelek Hasan Baba Kaynak Kişi: Civelek Baba’nın oğlu Cafer GÜNGÖR |
Ali Efendi Baba Türbesi Ankara Valiliği tarafından Ağustos 2021 tarihinde restore edilmiştir.
Restorasyon sonrası Ali Efendi Baba Türbesinden bir görünüş (2021)
Türbenin içinde Ali Efendi Baba’nın yanındaki ikinci merkat Karaşar’lı Kuş Mustafa lakaplı birisidir. Geçmiş zaman, Karaşar Efeleri efelik ruhundan ayrılıp halka zulm etmeye başlamıştır. Kuş Mustafa, Karaşar Halkı ile birlikte bu zulme dur demek için mücadele ederken öldürülmüştür. Halk, kendisine olan sevgisinden dolayı, Kuş Musta, Ali Efendi Baba’nın mezarının yanına defin edilmiştir.
